Τετάρτη 22 Δεκεμβρίου 2010

Ηθη και Έθιμα των Ελλήνων Μουσουλμάνων

1. ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑ
YENİ SENE

« Η πνευματική, σωματική και ψυχική κάθαρση»
Λίγα λόγια…

Ο εορτασμός της πρώτης μέρας του χρόνου δίνει την ευκαιρία για έναν απολογισμό της χρονιάς που πέρασε και μια αφορμή για αναλογισμό του τι σημαίνει να αφήνει κανείς πίσω του τα άσχημα και πώς η μοίρα συμβάλλει στο να ξεπερνάει τις δυσκολίες και να πετυχαίνει μια καλύτερη ζωή. Βασικό σκοπός της γιορτής είναι η απομάκρυνση κάθε πίκρας και δυστυχίας με την ταυτόχρονη ευχή για υγεία, τύχη και ευδαιμονία.

1.1 Οι προετοιμασίες για τη γιορτή

« Την παραμονή της Πρωτοχρονιάς οι γυναίκες και οι άντρες κάνουν μπάνιο ‘Aptez’, για να καθαρίσει η συνείδηση, το πνεύμα και το σώμα και ντύνονται με νέα ρούχα, για να κάνουν μια νέα αρχή.
Οι άντρες -αν θέλουν- βγαίνουν έξω, πηγαίνουν στο καφενείο και παίζουν χαρτιά. Οι γυναίκες κάθονται στο σπίτι και ετοιμάζουν πίτα, στην οποία βάζουν λεφτά, ‘φλουρί’, μαγειρεύουν λαχανοντολμάδες, στους οποίους βάζουν επίσης λεφτά και φτιάχνουν διάφορα γλυκά».
«Το βράδυ, λίγο πριν τις 12 ή ώρα ο άντρας, η κολόνα του σπιτιού, κόβει την πίτα και όλοι μαζί περιμένουμε το νέο χρόνο. Με τον ερχομό του νέου έτους ανοίγουμε όλες τις βρύσες του σπιτιού, τα παράθυρα και τις πόρτες, για να απομακρύνουμε όλα τα άσχημα. Ύστερα, παίρνουμε ένα κρεμμύδι και το πετάμε σε σταυροδρόμι για να διώξουμε την πίκρα. Ρίχνουμε και νερό για ευτυχία μέσα στο σπίτι. Έπειτα , σπάμε ένα ρόδι για να αποκτήσουμε ευτυχία, τύχη, λεφτά, υγεία» .

1.2 Η κοπή της πίτας

«Στη συνέχεια καθόμαστε στο τραπέζι και ο άντρας ή το μικρό παιδί της οικογένειας γυρίζει την πλάτη του στο τραπέζι. Η μητέρα κόβει ένα κομμάτι από την πίτα και το ρωτάει σε ποιο ανήκει. Το παιδί αναφέρει κάθε φορά και από ένα πρόσωπο της οικογενείας και με αυτόν τον τρόπο μοιράζονται τα κομμάτια. Το τελευταίο ή το πρώτο κομμάτι ανήκει στο Θεό. Τώρα ο καθένας ψάχνει στο κομμάτι της πίτας του για το φλουρί. Αν το βρει θα του φέρει τύχη για όλη τη χρονιά. Μετά το φαγητό γλεντάμε οικογενειακά στο σπίτι με ποτό και μουσική».

1.3 Το ποδαρικό

« Το επόμενο πρωί καλούμε κάποιον να μας κάνει ποδαρικό. Μπαίνει στο σπίτι πάντα με το δεξί πόδι πρώτα και λέει προσευχή στο Θεό ‘Bismilahi Rahmani Rahim’(Από το Θεό δεν υπάρχει άλλος μεγάλος). Στη συνέχεια πετάει λεφτά σε όλα τα δωμάτια του σπιτιού και κερνάει γλυκά. Την πρώτη μπουκιά από το γλυκό τρώει ο άντρας του σπιτιού και μετά οι υπόλοιποι. Αργότερα, οι μικροί σε ηλικία επισκέπτονται τα σπίτια των μεγαλυτέρων συγγενών και προσφέρουν γλυκά για να γλυκαθεί όλος ο χρόνος».

2. ΚΟΥΡΜΠΑΝ ΜΠΑÏΡΑΜ
KURBAN BAYRAM

Λίγα λόγια…

Η λέξη «μπαϊράμ» σημαίνει γιορτή και η λέξη «κουρμπάν» σημαίνει θυσία στο Θεό. Είναι μια γιορτή που γίνεται προς ανάμνηση της δοκιμασίας στην οποία μπήκε ο Αβραάμ από το Θεό, όταν του ζητήθηκε να θυσιάσει το γιο του.
«Ο Αβραάμ δεν μπορούσε να κάνει παιδιά και προσευχήθηκε στο Θεό πως, αν τον βοηθούσε, θα θυσίαζε το πρώτο του παιδί, όταν θα έφτανε την ηλικία των επτά ετών. Ωστόσο, όταν έκαμε παιδί και έφτασε σε αυτήν την ηλικία ο ίδιος το είχε ξεχάσει. Τότε κατέβηκε ο άγγελος Ιμπραήμ Πέγκαμπερ (θεωρείται προφήτης) και του υπενθύμισε το τάμα του. Ο Αβραάμ του είπε να πάρει ό,τι θέλει, όχι όμως το παιδί του. Το ίδιο έγινε και δεύτερη φορά, την Τρίτη όμως πείστηκε και χωρίς να πει τίποτα στη γυναίκα του, πήρε το γιο του δήθεν πως θα πήγαιναν να κόψουν ξύλα. Ο διάβολος τότε εμφανίστηκε στη γυναίκα του Αβραάμ και της είπε τι επρόκειτο να συμβεί, όμως αυτή δεν τον πίστεψε. Μάλιστα του έριξε μία πέτρα, η οποία τον πέτυχε στο μάτι (γι αυτό πολλές φορές ο διάβολος συμβολίζεται τυφλός). [Στη Μέκκα, όταν προσεύχονται, ρίχνουν πέτρες για να δηλώσουν πως πετροβολούν το διάβολο]. Το παιδί τελικά έμαθε την αλήθεια, αλλά το μόνο που είπε ήταν ‘ας γίνει ό,τι θέλουν οι πατέρες’. Ο Αβραάμ προσπάθησε τρεις φορές να θυσιάσει το γιο του, αλλά δεν τα κατάφερε, γιατί δεν έκοβε το μαχαίρι. Τότε το πέταξε και αυτό έκοψε μία πέτρα στη μέση. Θεωρήθηκε σημάδι πως ο Θεός δεν ήθελε αυτή τη θυσία. Ένας άγγελος κατέβηκε κρατώντας ένα αρνί και είπε στον Αβραάμ να θυσιάσει αυτό».
Το Κουρμπάν Μπαϊράμ δε γιορτάζεται συγκεκριμένη ημερομηνία. Κάθε χρόνο γίνεται περίπου δέκα ήμέρες νωρίτερα. Σε 30 χρόνια δηλαδή κάνει έναν κύκλο και γίνεται ξανά την ίδια ημερομηνία. Ακολουθεί τον κύκλο της σελήνης και το παλιό ημερολόγιο. Οι δύο μεγαλύτερες θρησκευτικές γιορτές , το Ραμαζάν και το Κουρμπάν, γιορτάζονται με 70 ημέρες περίπου διαφορά.
Ο εορτασμός του Κουρμπάν διαρκεί 4 ημέρες. Οι ετοιμασίες περιλαμβάνουν γενική καθαριότητα των σπιτιών, προετοιμασία ιδιαίτερων φαγητών, όπως τηγανόψωμα και βάψιμο από τις γυναίκες των χεριών και των ποδιών με χέννα.
«Την παραμονή της γιορτής (Arife) φτιάχνουμε τσουρέκια και δίνουμε στους φτωχούς (Αϊρ) για την ανάπαυση των νεκρών. Στο χωριό, όπου υπάρχει τζαμί, την ημέρα του Κουρμπάν προσευχόμαστε και έπειτα πηγαίνουμε στο νεκροταφείο για να προσευχηθούμε για τις ψυχές των νεκρών. Την ημέρα αυτή τη γιορτινή οφείλουμε να μην ξεχνάμε το παρελθόν και τους προγόνους μας. Για το λόγο αυτό επισκεπτόμαστε τους νεκρούς. Στο νεκροταφείο διαβάζουμε μια συγκεκριμένη προσευχή από το Κοράνι, την οποί αφιερώνουμε στις ψυχές των νεκρών».
Την ημέρα της γιορτής οι νεότεροι γυρνούν στα σπίτια των συγγενών, φιλούν τα χέρια, δίνουν ευχές και παίρνουν λεφτά και κεράσματα. Μετά την ιδιαίτερη προσευχή που κάνουμε, ο καθένας επιστρέφει στο σπίτι του και όποιος έχει οικονομική άνεση σφάζει ένα-δύο πρόβατα. «Στη γιορτή αυτή δε γίνεται νηστεία. Κάθε οικογένεια με οικονομική άνεση σφάζει ένα πρόβατο και το μοιράζει στους φτωχούς, τους γείτονες και φίλους και κρατάει ένα μέρος για τον εαυτό της. το Κουρμπάν συμβολίζει την αλληλεγγύη ανάμεσα στους ανθρώπους. Εκείνοι που έχουν δίνουν σε αυτούς που δεν έχουν, οι άνθρωποι επισκέπτονται ο ένας τον άλλον και ,αν έχουν μαλώσει, συμφιλιώνονται».
http://mousoulman-klimaka.blogspot.com/