Ασθενής και ωδιπόρος ή Ασθενής και οδοιπόρος

"Ασθενής και ωδιπόρος αμαρτίαν ουκ έχει"

και όχι "Ασθενής και οδοιπόρος αμαρτίαν ουκ έχει":

"Σε ποιες περιπτώσεις μπορούμε θεμιτά και νόμιμα να καταλύσουμε την νηστεία; είναι ένα σύνηθες ερώτημα πιστών προς τους ιερείς και ιδιαίτερα προς τους πνευματικούς - εξομολόγους. "Aσθενής και οδοιπόρος αμαρτίαν ουκ έχει", είναι μια εξίσου συνηθισμένη απάντηση.
Πρόκειται όμως για μια παρεξήγηση. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι παροιμίες αποτελούν καταστάλλαγμα της μακρόχρονης εμπειρίας των ανθρώπων. Kαι για τον λόγο αυτό αναγνωρίστηκαν παντού και πάντοτε ως αναμφισβήτητες αλήθειες.
Mία από τις παροιμίες αυτές είναι και η "ασθενής και ωδιπόρος (ή ωδειπόρος) αμαρτίαν ουκ έχει". Mε απλούστερα λόγια: "Ο άρρωστος και η έγκυος γυναίκα δεν αμαρτάνει εάν δεν νηστέψει".
Σήμερα όμως, οι περισσότεροι παρανοούν την έννοια της παραπάνω ρήσης, είτε από άγνοια της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, είτε από την ανορθόγραφη καταγραφή της λέξης ωδιπόρος (και όχι οδοιπόρος = ταξιδιώτης). Έτσι, η ρήση μετατράπηκε σε "ασθενής και οδοιπόρος αμαρτίαν ουκ έχει" δηλαδή: "Ο άρρωστος και ο ταξιδιώτης δεν έχει αμαρτάνει εάν δεν νηστέψει". Σύμφωνα με την παραπάνω λανθασμένη γραφή, ανάγνωση ή ερμηνεία, ο κάθε ταξιδιώτης (άσχετα εάν έχει ταξιδέψει με αεροπλάνο, πλοίο, τρένο ή αυτοκίνητο) μπορεί να καταλύσει κάθε νηστεία, χωρίς να αμαρτήσει.
Bέβαια εάν κάποιος δεν θέλει να νηστέψει, ας φάει, ό,τι θέλει. Δεν είναι εκεί το πρόβλημα. Tο θέμα είναι να μην εφευρίσκουμε δικαιολογίες, για να δικαιολογήσουμε την αδυναμία μας. Aκόμη και εάν το κείμενο εννοούσε "οδοιπόρο" και όχι "ωδιπόρο", θα δικαιολογούνταν η κατάλυση μόνον στην περίπτωση που αυτός ο (τέλος πάντων) "οδοιπόρος" ήταν κάποιος που περπάτησε επί πολλές ώρες, κατάκοπος και εξαντλημένος από τις κακουχίες του ταξιδιού. Φτάνουμε όμως στο σημείο να απαλλάσσονται από τη νηστεία και όσοι πηγαίνουν μία εκδρομή. Δεν νηστεύουν με τη δικαιολογία ότι ταξίδεψαν.
Aλλά ας εξηγήσουμε τι σημαίνει το ορθό "ωδιπόρος". Πρόκειται για λέξη σύνθετη από την "ωδι" και "πόρος". Για τη λέξη "πόρος" λίγο - πολύ ξέρουμε ότι έχει διάφορες σημασίες, όπως στις λέξεις εύπορος, άπορος, οι πόροι του σώματος. Aκόμη έχουμε το μοναδικό νησί αρσενικού γένους, τον Πόρο. Πολλά χωριά με το όνομα Πόρος, διάφοροι οικισμοί, κάποιο βουνό στη Λευκάδα και μία νησίδα στον Πατραϊκό κόλπο, κοντά στο Aιτωλικό (βλ. περιοδικό Eπάλξεις, 2004).
H λέξη όμως "ωδι" προέρχεται από το ρήμα "ωδίνω", που έχει αρκετές σημασίες (κυριολεκτικά): Έχω ωδίνες, κοιλοπονώ, τίκτω, γεννώ, αλλά και (μεταφορικά) επιθυμώ πάρα πολύ να φάω, κάτι όπως η εγκυμονούσα, κάνω κάτι να τρέμει, σαν την ετοιμόγεννη γυναίκα (βλ. Aντιλεξικόν ή Oνομαστικόν της Nεοελληνικής Γλώσσης, εκδ. β', Aθήναι 1990). Πόσες φορές λοιπόν έχουμε ακούσει ότι η έγκυος γυναίκα ζητά να φάει κάτι, για να μην "ρίξει" το παιδί, να μην αποβάλλει;
Δικαιολογείται έτσι η έγκυος να μην νηστέψει, αν το ζητά ο οργανισμός της, γιατί κινδυνεύει να αποβάλλει το παιδί της. Άλλωστε το ορθό "ωδιπόρος" έχει και εννοιολογική συνάφεια με το "ασθενής", καθώς και τα δύο αναφέρονται σε καταστάσεις σωματικής ανάγκης και αδυναμίας, που δικαιολογεί την κατάλυση της νηστείας. Γι' αυτό και τίθεται μεταξύ των δύο λέξεων το συνδετικό "και", που συνδέει παρεμφερείς έννοιες, αλλιώς στην περίπτωση του "οδοιπόρου" θα υπήρχε το διαζευκτικό "ή", που συνδέει έννοιες εννοιολογικά διαφορετικές.
Έτσι, ο ταξιδιώτης δεν δικαιολογείται. Aκόμη και αν ο σοφός που είπε την παροιμία εννοούσε τον πολύ κατάκοπο, τότε θα την έλεγε διαφορετικά. Θα χρησιμοποιούσε ενδεχόμενα λέξεις, όπως: Καταβεβλημένος, εξαντλημένος, καταπονημένος, καταπληγωμένος κ.α.
Bέβαια οι δύσπιστοι πρέπει να έχουν πολύ καλή εγκυκλοπαίδεια, για να συμφωνήσουν μαζί μας. Πάντως θα έχουν ακούσει για τις ωδίνες του τοκετού και ίσως το "ώδινεν όρος και έτεκε μυν". Ίσως πάλι να έχουν αντίρρηση στο συντακτικό, γιατί το θέμα του ρήματος "ωδίνω" είναι "ωδιν" και συνεπώς «ωδιν + πόρος = ωδινπόρος». Aλλά το γράμμα "ν" πριν από το "π" εξαφανίζεται, γιατί δεν έχουμε λέξεις με συνεχόμενα τα γράμματα "ν" και "π". Aντίθετα, έχουμε συνεχόμενα τα "π" και "ν", όπως πνοή. Kάποιες φορές το "ν" μετατρέπεται σε "μ", όπως «σύν + πνοια = σύμπνοια».
Έπειτα από όλα αυτά, ιερείς, θεολόγοι, ιεροκήρυκες, εξομολόγοι και κάθε χριστιανός καλής θελήσεως, ας διαφωτίσουμε και τους υπόλοιπους ότι η σωστή παροιμία είναι: "Ασθενής και ωδιπόρος αμαρτίαν ουκ έχει". Πρόκειται για μια παροιμία πολύ χρήσιμη στην εποχή μας. Είναι πολλοί εκείνοι που νηστεύουν, αλλά δεν λείπουν και εκείνοι που θέλουν να βρίσκουν "νόμιμες" υπεκφυγές, να ζαχαρώνουν το χάπι και να κάνουν την αδυναμία τους ανάγκη.
του Αρχιμ. Γεωργίου Xρυσοστόμου

Ο φθόνος είναι πάθος που δύσκολα εξαλείφεται!

Είναι προτιμότερο να έχει κανείς ένα φίδι να περιστρέφεται στα σπλάχνα του παρά να έχει φθόνο, ο οποίος να σύρεται μέσα του.
Διότι, το μεν φίδι μπορεί κανείς πολλές φορές και να το εμέση με φάρμακο και με τροφή να το καταπραΰνει·
Ο φθόνος όμως δεν περιστρέφεται στα σπλάχνα, αλλά προσκολλάται στον κόλπο της ψυχής και είναι πάθος το οποίο δύσκολα εξαλείφεται και το μεν φίδι που βρίσκεται μέσα δεν θα έκανε κακό στα ανθρώπινα σώματα αν υπήρχε τροφή πλησίον του, ο φθόνος όμως, κι αν ακόμα παραθέσει σ'αυτόν πλουσιότατη τράπεζα, την ίδια την ψυχή κατατρώγει, δαγκώνει από παντού, σπαράσσει, ξεσχίζει.
Και δεν είναι δυνατό να βρει ο φθονερός κάποια άλλη ανακούφιση με την οποία να απαλλαγεί από το δράμα του που είναι μανία πραγματική παρά μόνο μία την δυστυχία εκείνου που ευημερεί και δι' αυτό τον φθονεί.
(Aγ. Ιωάννου Χρυσοστόμου. Εις την Β' προς Κορινθίους, Λόγος ΚΖ, §3, PG 61,587).
Tags: ιωάννης ο χρυσόστομος, φθόνος, αμαρτία, πάθος

Κυριακὴ γ’ Ματθαίου: Τὸ γενέθλιον τοῦ Προδρόμου

Κάθε παιδὶ ποὺ ἔρχεται στὴν ὕπαρξη, ἀπὸ τὴν στιγμὴ τῆς συλλήψεώς του, εἶναι δῶρον Θεοῦ. Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὅμως ὁ Πρόδρομος καὶ Βαπτιστὴς εἶναι Τὸ δῶρο τοῦ Θεοῦ, τόσο γιὰ τοὺς γονεῖς του, ὅσο καὶ γιὰ ὁλόκληρη τὴν Ἐκκλησία μας.
Ὁ Εὐαγγελιστὴς Λουκᾶς, μᾶς περιγράφει κατὰ τρόπο συναρπαστικὸ καὶ συγκινητικὸ τὰ περιστατικὰ μὲ τὸν Ἀρχάγγελο Γαβριὴλ καὶ τὸν Ζαχαρία, ἀλλὰ καὶ τὴ μητέρα τοῦ Προδρόμου, τὴν Ἐλισάβετ.
Ὁ Γαβριὴλ «ὁ παρεστηκῶς ἐνώπιόν του Θεοῦ», ἀποστέλλεται γιὰ νὰ δώσει τὸ μήνυμα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ στὸν Ζαχαρία «ἀπεστάλην λαλῆσαι πρὸς σὲ καὶ εὐαγγελίσασθαι σοὶ ταῦτα».
Ἀλλὰ ὁ πατέρας τοῦ Προδρόμου, διστάζει καὶ ἀπορεῖ: Μὲ ποιὸ σημεῖο θὰ βεβαιωθῶ γι’ αὐτά; Διότι ἐγὼ καὶ ἡ σύζυγός μου εἴμαστε ἡλικιωμένοι.
Καὶ ὁ Ἀρχάγγελος ἀποκρίθηκε:
Τὸ σημεῖο ποὺ ζητεῖς εἶναι, τὸ ὅτι θὰ μείνεις ἄλαλος ἕως ὅτου γίνουν ὅλα αὐτά. Διότι ὁ Θεὸς μὲ ἀπέστειλε νὰ σοὺ ἀναγγείλω τὸ μεγάλο καὶ χαρμόσυνο αὐτὸ γεγονός. Τὸ γεγονὸς δὴλ ὅτι ὄχι μόνο θὰ γεννηθεῖ τὸ παιδὶ ἀπὸ μία στείρα καὶ ἡλικιωμένη γυναίκα, ἀλλὰ καὶ τὸ ὅτι ἀκούγεται ἐπιτέλους τὸ πρῶτο οὐράνιο μήνυμα τῆς λυτρώσεως καὶ τῆς ἐλπίδας τοῦ ἀνθρωπίνου γένους.
Αὐτὸ ποὺ ὄχι μόνο ὁ Ἰσραὴλ συνειδητὰ προσδοκοῦσε, ἀλλὰ καὶ αὐτὸ ποὺ ὅλοι οἱ λαοὶ ἀνέμεναν. Τὸ γεγονὸς τῆς λυτρώσεως καὶ τῆς σωτηρίας τοῦ γένους τῶν ἀνθρώπων. Αὐτὸ ἀποτελεῖ μία μεγάλη ἀλήθεια, ἀφοῦ....
ὅλα τὰ ἔθνη προσδοκοῦσαν τὸν Λυτρωτή. Οἱ παραδόσεις τῶν λαῶν, αὐτὸ ἀκριβῶς ἀποδεικνύουν. Καὶ τώρα, ἦρθε ἡ στιγμὴ ποὺ ἀνατέλλει ἡ νέα ἐποχὴ τῆς Χάριτος!
Ὁ Ἀρχάγγελος Γαβριήλ, μεταφέρει τὴν βουλὴ τοῦ Θεοῦ καὶ ἔτσι ὁ Ἰωάννης ποὺ θὰ γεννηθεῖ καὶ θὰ διακονήσει μοναδικὰ τὸν ἴδιο τὸν Λυτρωτή, εἶναι τὸ πρόσωπο ποὺ κλείνει τὴν Παλαιὰ καὶ ἀνοίγει τὴν Κ. Διαθήκη. Τὴν ἐποχὴ δὴλ τοῦ Σώματος τοῦ Χριστοῦ. Τῆς Ἐκκλησίας!
Ἐὰν ρίξουμε μία σύντομη ματιὰ στὴν ζωὴ τοῦ Ἰωάννου, ὅπως αὐτὴ καταγράφεται στὰ ἱερὰ Εὐαγγέλια, θὰ δοῦμε ὅτι τὸ πρόσωπο αὐτὸ εἶναι ἕνας ἐπίγειος ἄγγελος καὶ ἕνας οὐράνιος ἄνθρωπος.
Ἀπὸ τὴν ἀρχὴ ποὺ ἀναγγέλλεται «ἐξ οὐρανοῦ» ἡ γέννησή του, ἕως καὶ τὸ ἡρωικό του τέλος μὲ κέντρο τῆς ὅλης διακονίας του, τὴν βάπτιση τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἀποδεικνύεται ὅτι ὁ Ἰωάννης εἶναι ὄντως ὁ μεγαλύτερος τῶν προφητῶν καὶ τῶν ἀνθρώπων.
Ὁ λόγος τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ εἶναι ξεκάθαρος: «ἀμὴν λέγω ὑμίν, οὐκ ἐγήγερται ἐν γεννητοῖς γυναικὼν μείζων Ἰωάννου τοῦ βαπτιστοῦ. Ὁ δὲ μικρότερος ἐν τὴ βασιλεία τῶν οὐρανῶν μείζων αὐτοῦ ἐστὶν» (Μὰτθ ἴα’11) Δηλ. Ἀληθινά σας λέγω, γυναίκα δὲν γέννησε ἄνδρα μεγαλύτερο ἀπὸ τὸν Ἰωάννη τὸν Βαπτιστή. Ἐν τούτοις, ὁ μικρότερος στὴ βασιλεία τῶν οὐρανῶν (στὴν Ἐκκλησία ) εἶναι μεγαλύτερος ἀπ’ αὐτόν. (Ἐξ ἐπόψεως πνευματικῶν προνομίων)!
Ἀλλὰ ἡ Εὐαγγελικὴ περικοπὴ μᾶς περιγράφει καὶ τὰ γεγονότα τῆς ὀνοματοδοσίας του. Ἂν καὶ εἶπαν οἱ συγγενεῖς καὶ φίλοι στὴν μητέρα του ὅτι «οὐδεὶς ἐστὶν ἐν τὴ συγγενεία σου, ὃς καλεῖται τῷ ὀνόματι τούτω», ἡ Ἐλισάβετ ἐπέμενε ὅτι τὸ ὄνομα Ἰωάννης θὰ πρέπει νὰ δοθεῖ στὸ παιδί. Τὴν λύση στὸ θέμα αὐτὸ τὴν δίνει ὁ πατέρας τοῦ παιδιοῦ ὁ Ζαχαρίας, ὁ ὁποῖος, κάνοντας τώρα ὑπακοὴ στὴν βουλὴ τοῦ Θεοῦ, «αἰτήσας πινακίδιον ἔγραψε λέγων, Ἰωάννης ἐστὶ τὸ ὄνομα αὐτοῦ» . Καὶ ὅπως μᾶς σημειώνει ὁ Εὐαγγελιστὴς Λουκᾶς, ὄχι μόνο «ἐθαύμασαν πάντες», ἀλλ’ ἐκείνη τὴ στιγμή, ἄνοιξε τὸ στόμα τοῦ ὁ Ζαχαρίας, λύθηκε ἡ γλώσσα του καὶ ὁμιλοῦσε πλέον ἐλεύθερα δοξάζοντας καὶ ἀνυμνώντας τὸ Θεό. Ἑπόμενο ἦταν μπροστὰ σὲ αὐτὰ τὰ γεγονότα ὅλοι νὰ θαυμάσουν «καὶ ἐγένετο ἐπὶ πάντας φόβος…».
Ἡ ὠδὴ τοῦ Ζαχαρία στὴ συνέχεια, ποὺ ἀναφέρεται στὸν Ἰωάννη, ἐμπνευσμένη ἀπὸ τὸ Ἅγιον Πνεῦμα, εἶναι μία ὠδὴ ποὺ προφητεύει τὴν ἔλευση Τοῦ Μεσσία καὶ τὴν Ἱερὰ ἀποστολὴ τοῦ παιδιοῦ του, τοῦ Ἰωάννη, ὅπου στὰ ἑλληνικὰ τὸ ὄνομα αὐτὸ μεταφράζεται «Δῶρον Θεοῦ».
Εἴπαμε στὴν ἀρχὴ ὅτι ὄχι μόνο ὁ Ἰωάννης -ποὺ βεβαίως ἀποτελεῖ μοναδικὴ ἐξαίρεση ἀπ’ ὅλους τους ἀνθρώπους- ἀλλὰ τὸ κάθε παιδὶ ποὺ ἔρχεται στὴν ὕπαρξη εἶναι ἕνα δῶρον Θεοῦ καὶ γιὰ τὴν οἰκογένειά του πρωτίστως ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴν Ἐκκλησία καὶ τὴν κοινωνία μᾶς γενικώτερα.
Ἀλήθεια φίλοι μου, ἔχουμε συνειδητοποιήσει αὐτὴ τὴν πραγματικότητα ἢ τὴν γέννηση ἑνὸς ἀνθρώπου τὴν βλέπουμε πολὺ πολὺ ταπεινά, ὡς κάτι τὸ ἐντελῶς ἀνθρώπινο; Καὶ κάτι ἀκόμα ἂς δοῦμε ποὺ προβάλεται στὶς ἡμέρες μας, σὲ σχέση μὲ τὸν Ἰωάννη τὸν Πρόδρομο. Ὅταν ἤρθανε οἱ ἡμέρες τοῦ «παιδίου» (ἀκόμα βρέφος), τοῦ ἔδωσαν τὸ ὄνομα, κάνοντας αὐτὰ ποὺ προέβλεπε ὁ Νόμος τῆς Π. Διαθήκης. Βεβαίως ἐμεῖς σήμερα δὲν ζοῦμε στὴ σκιὰ τοῦ Νόμου καὶ τῆς Π. Διαθήκης, ἀλλὰ στὴν εὐλογημένη ἐποχὴ τῆς χάριτος καὶ διὰ τοῦ ἱεροῦ μυστηρίου τοῦ Βαπτίσματος, ὄχι μόνο ἐντάσσουμε ὀργανικὰ τὸ παιδὶ στὴν Ἐκκλησία μας, ἀλλὰ τοῦ προσφέρουμε καὶ τὸ ὄνομα.
Νὰ ὅμως ποὺ τώρα τελευταία, μία μόδα καθαρῶς σατανικὴ καὶ αὐτή, ἐπιβάλλει σὲ κάποιους γονεῖς (προφανῶς δὲν γνωρίζουν τὴν σημασία τοῦ Βαπτίσματος), νὰ δίνουν μὲν τὸ ὄνομα τοῦ τέκνου τους στὸ ληξιαρχεῖο, νὰ ἀποφεύγουν δὲ τὸ ἱερότατο Βάπτισμα ποὺ εἰσάγει τὸν ἄνθρωπο στὸ Σῶμα τοῦ Χριστοῦ. Οἱ λόγοι φυσικὰ δὲν εἶναι οἰκονομικοί. Αὐτὸ ποὺ ἀπαντοῦν εἶναι ὅτι : «δὲν μποροῦν νὰ στερήσουν τὴν “ἐλευθερία” τοῦ παιδιοῦ καὶ νὰ προβοῦν στὴν πράξη τοῦ Βαπτίσματος, χωρὶς δῆθεν νὰ ρωτήσουν τὸ ἴδιο τὸ παιδί, καὶ χωρὶς τὴ συγκατάθεση τοῦ νηπίου. Θὰ μεγαλώσει καὶ ἂν θέλει νὰ βαπτιστεῖ μόνο του»! ….
Ἀλλ’ ὢ ἀφελεῖς γεννήτορες. Τὰ ἐννοεῖτε αὐτὰ ποῦ λέτε; Πιστεύετε ὅτι τὸ Βάπτισμα ἀποτελεῖ πράξη δεσμεύσεως καὶ ὄχι ἀπελευθερώσεως; Καὶ δὲν αἰσθάνεστε ὅτι μὲ τὴν πράξη σᾶς αὐτὴ ἃ) συνεχίζετε νὰ κρατᾶτε δεσμευμένο τὸ τέκνο σας στὸ Προπατορικὸ ἁμάρτημα; β) Ἐμποδίζετε τὰ παιδιά σας νὰ ἐνδυθοῦν τὸν Χριστό; γ) Τοὺς στερεῖτε τὰ δῶρα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ποὺ τὰ λαμβάνει ὁ ἄνθρωπος διὰ τοῦ Βαπτίσματος καὶ τοῦ Χρίσματος καὶ δ) τοὺς στερεῖτε τὴν προστασία τοῦ φύλακος Ἀγγέλου ποῦ λαμβάνουν διὰ τοῦ Μυστηρίου;
Βεβαίως δὲν θὰ ρίξουμε τὸ ἐπίπεδο, ὥστε νὰ σᾶς ρωτήσουμε κι ἐμεῖς, σύμφωνα πάντοτε μὲ τὴ δική σας λογική, ἐὰν τὸ ρωτήσατε τὸ τέκνο σᾶς πρὶν τὸ γεννήσετε, οὔτε ἐὰν τὸ ρωτᾶτε γιὰ νὰ τὸ πάτε στὸ γιατρὸ γιὰ τὰ ἐμβόλια, οὔτε τὸ ρωτᾶτε βεβαίως ἂν θέλει νὰ τὸ ἀλλάξετε κτλ. (γιὰ νὰ μὴν τρελαθοῦμε τελικῶς).
Πιστεύουμε ὅτι ἂν καὶ προέρχεται ἡ μόδα αὐτὴ ἀπὸ σατανικοὺς ἐγκεφάλους, μὲ καλὴ ἐνημέρωση ἐκ μέρους τῆς Ἐκκλησίας, ὅσο καὶ μὲ τὴν καλὴ διάθεση τῶν γονέων καὶ κυρίως αὐτὸν τὸν φωτισμὸ τοῦ Θεοῦ, ἡ παράλογη αὐτὴ εἰσήγηση, δὲν θὰ λάβει διαστάσεις. Θὰ πρυτανεύσει ἡ πίστη ποὺ ἐλευθερώνει, σὲ συνδυασμὸ μὲ τὴ λογικὴ καὶ τὴν σύνεση καὶ ποὺ ὁδηγοῦν τὸν ἄνθρωπο «εἰς πᾶν ἔργον ἀγαθὸν καὶ εὐλογημένον».
Εἴθε τὸ Δῶρον Τοῦ Θεοῦ= Ἄγ. Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος, νὰ εὐλογήσει ὅσες οἰκογένειες ζητοῦν νὰ ἀποκτήσουν τέκνα, καὶ νὰ προστατεύει καὶ νὰ καθοδηγεῖ τὰ παιδιά μας πρὸς Αὐτὸν τὸν Κύριο καὶ Θεὸ μᾶς Ἰησοῦν Χριστόν!
Ἀμήν.

Με την ταπείνωση και την προσευχή διορθώνονται όλα τα αδιόρθωτα!

"Παλιά, για να κάνει κανείς κάτι, αν ήταν κοσμικός άνθρωπος θα σκεφτόταν. Αν ήταν πνευματικός άνθρωπος, θα σκεφτόταν και θα προσευχόταν.
Στην εποχή μας ακόμη και «πνευματικοί» άνθρωποι όχι μόνο δεν προσεύχονται, αλλά ούτε σκέφτονται. Και μάλιστα, συχνά πρόκειται για σοβαρά θέματα, και αυτοί κάνουν πρόβες με τον κόσμο.
Σε όλες τις περιπτώσεις, πριν ενεργήσουμε, να λέμε: «Σκέφτηκα γι' αυτό; Προσευχήθηκα γι' αυτό;»
Όταν κανείς ενεργεί, χωρίς να σκεφθεί και χωρίς να προσευχηθεί, ενεργεί σατανικά. Και βλέπεις, συχνά πολλοί χριστιανοί με τον τρόπο που ενεργούν, δεν αφήνουν τον Θεό να επέμβει. Νομίζουν ότι αυτοί θα τα καταφέρουν όλα μόνοι τους. Ενώ ακόμα και ο άπιστος λέει «έχει ο Θεός», αυτοί δεν το λένε.
Συνέχεια ανθρώπινες προσπάθειες και δεν αφήνουν τον Θεό να ενεργήσει. Δεν καταφεύγουν στην προσευχή, ώστε να απαντήσει ο Θεός δια της προσευχής. Με την ταπείνωση και την προσευχή διορθώνονται όλα τα αδιόρθωτα".
γέροντος Παισίου

Yποχρεώσεις των συζύγων κυρίως για τους άνδρες

Ας δούμε όμως τι λέει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος και για τις υποχρεώσεις των συζύγων. Απευθύνει τον λόγο κυρίως στους άνδρες. Ίσως επειδή ο ανδρικός εγωϊσμός δύσκολα δαμάζεται και πολλές φορές συμπεριφέρονται με σκληρότητα.
Ο Χρυσόστομος καταδικάζει την εξάσκηση σωματικής βίας και την κακοποίηση της γυναίκας από τον άνδρα, φαινόμενο που όσο και αν σας φαίνεται παράξενο, συμβαίνει και σήμερα. Αντιθέτως απαιτεί από τον άνδρα θυσιαστικό φρόνημα, μεγάλη συγχωρητικότητα και όχι απειλές και εκφοβισμό. Με την επιείκεια και την ημερότητα θα εξασφαλίζεται η βαθιά ειρήνη της οικογενείας και θα απομακρύνεται η δυσαρέσκεια και θα αυξάνεται η αφοσίωση του ενός συζύγου προς τον άλλο. Τονίζει ο Χρυσόστομος: «Δεν υπάρχει τίποτε, τίποτε πολυτιμότερο από το να αγαπιέται κανείς τόσο πολύ από την γυναίκα του και να την αγαπάει».
Ο άγιος Χρυσόστομος αναφέρεται και σε ένα συνεκτικό στοιχείο, θεμέλιο της συζυγίας, την επικοινωνία των συζύγων. Είναι η καθημερινή αλληλεπίδραση των δύο συζύγων. Η επικοινωνία γίνεται με λόγια η χωρίς λόγια. Είναι θετική η αρνητική.
Το σπουδαιότερο στοιχείο της επικοινωνίας είναι η συζήτηση. Ετυμολογικά (συν + ζητώ), δηλαδή από κοινού αναζητώ του τι πρέπει να γίνεται στα θέματα που αφορούν την κοινή ζωή και την οικογένεια.
Η συζήτηση πρέπει να γίνεται με οικειότητα, αλληλοσεβασμό, σε κλίμα ελευθερίας, ισοτιμίας και αγάπης. Τότε μπορεί να βρεθεί η λύση σε περίπτωση διαφωνίας η σύγκρουσης. «Γιατί τίποτε δεν είναι πικρότερο από την μάχη που γίνεται από τον άνδρα ενάντια στην γυναίκα. Γιατί είναι πικρές, πραγματικά, οι μάχες που γίνονται ανάμεσα σε πρόσωπα που αγαπιούνται, και δείχνουν ότι όταν κανείς διχάζεται με το ίδιο του το μέλος, όπως λέγεται, αυτό πρέπει να προκαλείται από μεγάλη πικρία.
Το μέρος, λοιπόν, των ανδρών είναι να αγαπούν και των γυναικών να υποχωρούν. Εάν λοιπόν καθένας συνεισφέρει το δικό του μέρος, όλα θα είναι στερεά. Και η γυναίκα γίνεται φιλική και αγαπιέται».
Αγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος

Ο διάβολος κάνει το παν για να μη βοηθηθεί ο άνθρωπος

Ο διάβολος είναι τεχνίτης. Αν φέρει λ.χ. την ώρα της Θείας Λειτουργίας σε έναν πνευματικό άνθρωπο έναν ελεεινό λογισμό, εκείνος θα τον καταλάβει, θα τιναχθεί και θα τον διώξει. Γι' αυτό του φέρνει έναν πνευματικό λογισμό. «Το τάδε βιβλίο, του λέει, γράφει αυτό για την Θεία Λειτουργία». Μετά θα του τραβήξει την προσοχή λ.χ. στον πολυέλαιο. Θα αναρωτηθεί ποιος άραγε να τον έφτιαξε. Ή θα του θυμίσει έναν άρρωστο που πρέπει να πάει να τον δει. «Α! έμπνευση, λέει, την ώρα της Θείας Λειτουργίας», ενώ είναι ο διάβολος που μπαίνει ενδιάμεσος και πιάνει ο άνθρωπος την συζήτηση με τον λογισμό του. Οπότε ακούει τον ιερέα να λέει «Μετά φόβου ...;» και τότε καταλαβαίνει ότι τελείωσε η Θεία Λειτουργία και εκείνος δεν συμμετείχε καθόλου.
Να, και εδώ στον Ναό. πηγαίνει η εκκλησάρισσα να ανάψει τα κεριά στον πολυέλαιο και έχω παρατηρήσει ότι και μεγάλους ακόμα τους αποσπά ο πειρασμός εκεί πέρα και χαζεύουν την αδελφή πως ανάβει τα κεριά. Αυτό είναι τελείως παιδικό. Μόνον τα μικρούτσικα παιδάκια χαίρονται με κάτι τέτοια και λένε: «Τα άναψε!». Δηλαδή, αυτό για τα μικρά παιδάκια είναι δικαιολογημένο, αλλά για τους μεγάλους; Ή, ενώ πρέπει να αποφεύγουμε τις κινήσεις την ώρα της Θείας Λειτουργίας, ο πειρασμός μπορεί να βάλει εκείνη την ιερή ώρα μια αδελφή να γυρίζει στο αναλόγιο τα φύλλα του βιβλίου, να κάνει θόρυβο και να αποσπά τους άλλους.
Ακούνε «κριτς-κριτς», «τι γίνεται;» λένε και φεύγει έτσι ο νους από τον Θεό και χαίρεται το ταγκαλάκι. Γι' αυτό να προσέχουμε να μη γινόμαστε εμείς αιτία να αποσπάται η προσοχή των άλλων την ώρα της θείας λατρείας. Κάνουμε ζημιά στον κόσμο και δεν το καταλαβαίνουμε. Ή παρατηρήστε σε καμία ανάγνωση. Όταν φθάσει ο αναγνώστης στο πιο ιερό σημείο, από το οποίο θα βοηθηθούν οι άνθρωποι, τότε ή θα χτυπήσει δυνατά από το αέρα η πόρτα ή θα βήξει κάποιος και θα αποσπασθεί η προσοχή τους και δεν θα ωφεληθούν από αυτό το ιερό σημείο. Έτσι κάνει την δουλειά του το ταγκαλάκι.
Ω, αν βλέπατε τον διάβολο πως κινείται! Δεν τον έχετε δει, γι' αυτό δεν καταλαβαίνετε μερικά πράγματα! Κάνει το παν, για να μη βοηθηθεί ο άνθρωπος. Το έχω παρατηρήσει στο Καλύβι, όταν συζητώ. Μόλις φθάσω ακριβώς στο σημείο που θέλω, στο πιο ευαίσθητο, για να βοηθήσω αυτούς που με ακούν, τότε ή κάποιος θόρυβος γίνεται ή έρχονται άλλοι και διακόπτω. Τους βάζει προηγουμένως ο διάβολος να χαζεύουν απέναντι την Σκήτη ή να βλέπουν κάτι, και κανονίζει να έρθουν στο πιο λεπτό σημείο της συζητήσεως για να αλλάξω θέμα και να μην ωφεληθούν. Γιατί, όταν αρχίσει η συζήτηση, ξέρει ο διάβολος που θα καταλήξει και, επειδή βλέπει ότι θα πάθει ζημιά, στέλνει κάποιον ακριβώς στο πιο ευαίσθητο σημείο, για να με διακόψει. «Ε, Πάτερ, από πού να μπούμε;», φωνάζει. «Πάρτε λουκούμια και νερό και ελάτε από 'κει», τους λέω. Άλλοι μπαίνουν εκείνη την στιγμή μέσα, οπότε με διακόπτουν, γιατί πρέπει να σηκωθώ να χαιρετήσω.
Άλλοι έρχονται μετά από λίγο και πρέπει πάλι να σηκωθώ, αρχίζουν και την κουβέντα «από πού είσαι κ.λπ.»; Οπότε είμαι αναγκασμένος να αρχίσω πάλι από την αρχή, να ξαναπώ φερ' ειπείν το παράδειγμα που έλεγα. Μόλις προχωρώ, φωνάζει από κάτω άλλος: «Ε, Πάτερ Παϊσιε, που μένεις; Από 'δω είναι η πόρτα;». Άντε ξανά να σηκωθείς; Βρε τον πειρασμό! Έξι-επτά φορές μια μέρα μου έκανε το ίδιο, μέχρι που αναγκάσθηκα και έβαλα μερικούς; φρουρούς! «Εσύ κάθισε εκεί και κοίταζε να μην έρθει κανένας από 'κει. Εσύ κάθισε εδώ, μέχρι να τελειώσω την δουλειά μου». Έξι-επτά φορές να αρχίζεις ολόκληρη ιστορία, να τους φέρνεις στο σημείο που θα βοηθηθούν, και τα ταγκαλάκια να δημιουργούν σκηνές!
Βρε τον πειρασμό τι κάνει! Γυρίζει το κουμπί συνέχεια σε άλλη συχνότητα. Μόλις ο αγωνιζόμενος πάει να συγκινηθεί λίγο από κάτι, τακ, του γυρίζει το κουμπί αλλού και ξεχνιέται με εκείνο. Θυμάται πάλι κάτι πνευματικό; Τακ, του θυμίζει κάτι άλλο. Τον κάνει όλο τούμπες. Ο άνθρωπος, αν μάθει πως εργάζεται ο διάβολος, θα απαλλαγεί από πολλά πράγματα.
-Γέροντα, πως θα μάθει;
-Να παρακολουθεί. Άμα παρακολουθεί κανείς, μαθαίνει. Βλέπεις, οι τσοπαναραίοι είναι οι καλύτεροι μετεωρολόγοι, γιατί παρακολουθούν τα σύννεφα, τον αέρα.
π. παϊσιος

Το αύριο ανήκει στο Θεό

Το αύριο κατάντησε ένας εφιάλτης στη ζωή των περισσοτέρων ανθρώπων. Μας απασχολεί το αύριο, μας φοβίζει το μέλλον. Πολλοί άνθρωποι το αντιμετωπίζουν με φόβο και αγωνία.
Απασχολεί το αύριο τον πατέρα τη μάνα. Τι να γίνουν τα παιδιά τους; Θα μπορέσουν να τα ζήσουν και να τα μεγαλώσουν; Θα μπορέσουν να τα μορφώσουν και να τα αποκαταστήσουν;
Τι θα γίνει αύριο, αναρωτιέται ο νέος.
Τι θα γίνει αύριο, αναρωτιέται ο γέροντας και η γερόντισσα. Αν αρρωστήσω, αν μείνω μόνος, αν με εγκαταλείψουν τα παιδιά μου; Αυτό το αν, απασχολεί τους περισσότερους ανθρώπους. Ο κάθε άνθρωπος αισθάνεται ανασφαλή τον εαυτό του για το αύριο. Ποιος μας εξασφαλίζει το μέλλον, το αύριο;
Την απάντηση μας τη δίνει εκείνος που έκανε το σήμερα και το αύριο. Ο Κύριος είπε: «μη ουν μεριμνήσητε λέγοντες, τι φάγωμεν ή τι πίωμεν ή τι περιβαλλώμεθα; Πάντα γαρ τάυτα τα έθνη επιζητεί, οίδε ο πατήρ υμών ο ουράνιος ότι χρήζετε τούτων απάντων».(Ματθ. 6,31)
Η ανησυχία μας για το αύριο οφείλεται στην έλλειψη εμπιστοσύνης στο Θεό. Το παράδειγμα του Κυρίου είναι πολύ πειστικό.
Αυτός που μεριμνά για τα άνθη του αγρού, αυτός που φροντίζει για τα πετεινά του ουρανού, είναι ποτέ δυνατό να αδιαφορήσει για τα παιδιά του;
Έχουμε ξεχάσει, έχουμε λησμονήσει, οι περισσότεροι άνθρωποι, ότι έχουμε πατέρα στον ουρανό. Σε απασχόλησε ποτέ εάν αύριο θα βγει ο ήλιος, εάν θα έχει οξυγόνο για να αναπνεύσεις;
Γιατί γνωρίζεις πολύ καλά, ότι αυτός που έβγαλε τον ήλιο χθες και έδωσε το οξυγόνο σήμερα, θα το κάνει και αύριο. Διότι γνωρίζει ότι το έχουμε ανάγκη.
Πού οφείλεται η ανησυχία αυτή για το αύριο;
Οφείλεται κατά μέγα μέρος στην έλλειψη εμπιστοσύνης στο Θεό.
Είδες ποτέ το παιδί σου να ανησυχεί για το αύριο; Ποτέ! Γιατί άραγε; Διότι γνωρίζει ότι έχει πατέρα που φροντίζει για αυτό.
Γιατί εμείς λησμονούμε ότι έχουμε πατέρα που
μεριμνά και φροντίζει για μας; Για μια ματιά στο παρελθόν της ζωής σου. Δεν πέρασες δυσκολίες, δεν βρέθηκες πολλές φορές σε αδιέξοδο και όμως ο Θεός δεν σε εγκατέλειψε,
δεν σε άφησε.
Πόσες φορές δεν είδες το χέρι του Θεού να απλώνεται επάνω σου!
Γιατί τώρα ανησυχείς, γιατί αγωνιάς, γιατί
χάνεις τον ύπνο σου; Άλλαξε ο Θεός; Λιγόστευσε η δύναμη του; Μη γένοιτο!
Ο Θεός εξακολουθεί να είναι ο πατέρας σου. Σε σκέπτεται, σε αγαπά, σε παρακολουθεί. Το αύριο ανήκει στο Θεό. Στα χέρια Του βρίσκεται η ζωή μας, η υγεία μας, τα παιδιά μας.
Εμπιστεύσου το Θεό. Άφησε τη ζωή σου στα χέρια Του. Μην ανησυχείς για το αύριο, για το μέλλον.
Ο Θεός θα σε αναλάβει κάτω από τη σκέπη του.Βέβαια εμπιστοσύνη στο Θεό δεν σημαίνει μοιρολατρεία, σταύρωμα των χεριών. Ο γεωργός θα σπείρει το χωράφι του, αλλά ο Θεός
θα βρέξει για να καρποφορήσει. Εμείς θα σκεφτούμε, θα σχεδιάσουμε. Αλλά ο Θεός θα πραγματοποιήσει. Ο προφήτης λέγει:
«Εάν μη Κύριος οικοδομήσει οίκον, εις μάτην εκοπίασαν οι οικοδομούντες» (Ψαλμός 126,1)
Με αυτό το πνεύμα, με αυτή την πίστη, ο πιστός άνθρωπος εμπιστεύεται το παρόν και το μέλλον στα χέρια του Θεού.